Nordycki bóg zimy, polowania i obietnic-Ullr

[Nilvan]

Ullr jest bardzo starożytnym bogiem, o którym historycznie niewiele wiadomo, przynajmniej na ten moment. Istnieje jednak wiele teorii na jego temat i kim może być. Niektórzy uczeni uważają, że w rzeczywistości jest Heimdallem, ze względu na bardzo podobne opisy. Tak samo jest teoria, że Ullr jest interpretacją Odyna powstałą od ludów Sami. 

Jego imię, wymawiane „Ool”(Ul), pochodzi od staro-wysoko-niemieckiego słowa „wuldor”, które oznacza chwałę, chwalebny lub olśniewający. Może to być związane z faktem, że został opisany jako posiadający „jasny aspekt”, Balder jest również opisywany jako tak piękny, że błyszczy.  

Przede wszystkim jego imię pojawia się w wielu norweskich i szwedzkich nazwach miejsc, ale nie w nazwach miejsc w Danii i Islandii. To potwierdza pogląd, że Ullr był starszym bogiem, który był popularny przed Wikingami, ponieważ Islandia została skolonizowana dopiero w epoce Wikingów.

Jest bogiem sezonu zimowego, polowania, łucznictwa, pojedynków, obietnic jak i umów. Jest patronem i obrońcą myśliwych oraz tropicieli w naturze. 

Ullr w Eddach i archeologii
--------------------------------------

Występowanie Ullra jest wspierane w zapisach archeologicznych przez Zapis z Thorsburga i przez Lillę Ullevi. Jest ukazany w Eddzie poetyckiej, Eddzie prozy, poezji skaldyckiej i Gesta Danorum.

Zapis z Thorsburga pochodzi z około 200 roku n.e. jedna z najstarszych wzmianek o Ullr. Owlþuþewaz niwajmariz z grubsza tłumaczy się jako „Szanowany sługa wspaniałego” lub „sługa (lub kapłan) Ullra”.

Lilla Ullevi („Mała Świątynia Ullra”) to zachowana świątynia, która została odkryta na północ od Sztokholmu. Kapliczka była w niezwykłym stanie, z dobrze zachowanymi drewnianymi i kamiennymi konstrukcjami, a także rozrzuconymi po okolicy 65 pierścieniami różnej wielkości. (https://odinia.org/wp-content/uploads/2015/11/ring.jpg)

W rzeczywistości niewiele mówi się o Ullrze w Eddach. Poetycka Edda wspomina jego hol w Asgardzie i kilka odniesień ceremonii z udziałem boga. Edda prozowa Snorriego wymienia Ullra jako syna Sifa, a Thora jako ojczyma, ale milczy odnośnie biologicznego ojca Ullra.


Król za zimy
---------------------
W Saxo Grammaticus, XII-wiecznej Gesta Danorum, Ullr ma kluczową rolę.

W powieści pojawia się jako Ollerus, który został wybrany, aby zastąpić Odyna jako król na dziesięć lat, na czas wygnania Odyna za gwałt. W oparciu o ten okres, Ullr był jednym z najważniejszych bogów, nawet ważniejszym niż Odyn. Jednak jest to określane jako tymczasowa przerwa w historii, po tym znów zyskał na znaczeniu po Ullrze.
Podobnie jak Odyn, Ullr jest przywódcą Dzikiego Gonu, także zasiada na tronie Asgardu, gdy Odyn udaje się na wędrówkę po świecie, oraz siedział na tronie Wanów podczas wojen z Asami. 

Łucznictwo 
----------------

W Asgardzie, Ullr ma hol który nazywała się Ydalir, co oznacza Cisowy Gaj, wiązało się z ideą, że cis był najlepszym drewnem na tworzenie łuków, choć były one również wykonane z jesionu lub wiązu, jednak cis znaczył się swoją giętkością.  

Boski narciarz i łyżwiarz 
---------------------------------
Ullr także był znany ze swoich umiejętności na jeżdżeniu na nartach oraz łyżwach.
W jednym z fragmentów opisano go jako przekraczającego wodę na magicznych kościach, co zostało potraktowane jako metafora przekraczania zamarzniętego jeziora na łyżwach.


Wiele śnieżnych aktywności w tym narciarstwo, nawet w dzisiejszych czasach są poświęcone jemu. Powstanie nart, które wynaleziono w Skandynawii około 6000 lat temu także jest także powiązane z nim.

Mistrz walki jeden na jednego
----------------------------------------

Ullr był również uważany przez Wikingów za niezwykle utalentowanego wojownika, a zwłaszcza w pojedynkach jeden na jednego. To właśnie Ullra Wikingowie wzywali na szczęście i wsparcie przed wzięciem udziału w pojedynku.


Wikingowie nazywali pojedynczą walkę „Holmgang” i uznano to za legalnie uznawany sposób rozstrzygania sporów. W teorii można było każdego, niezależnie od statusu społecznego wyzwać na pojedynek. Nie stawienie się na pojedynek oznaczało poświęcenie swojego honoru, chociaż osoby słabe i/lub niepełnosprawne mogli wybrać osobę, która by walczyła w ich imieniu.

Dodatkowo możliwe przez powiązanie Ullra z wizerunkiem wielkiego wojownika, był też związany z tarczą wikingów, samo określenie na tarcze często było nazywane "łodzią Ullra". 

Przysięgi na pierścienie
----------------------------------

W zachowanym wersecie skaldyjskim, znajdują się również wzmianki o składaniu przysięgi, umów i też paktów na pierścienie poświęcone Ullrowi. Bóg był wołany podczas tworzenia przysięgi, aby był świadkiem aktu, a następnie poświęcany temu był pierścień, który najprawdopodobniej zostawał zakopywany w ziemi poświęconej jemu.

Najbardziej znanym takim miejscem jest Lilla Ullevi z ponad 65 pierścieniami zakopanymi w ziemi.